Gezi direnişlerinde en büyük kaygılardan bir tanesi yaşananların, acıların, öfkenin, kazanç ve kayıpların nasıl hayatta tutulacağı oldu. Kayıt altına alınmaya çalışılan bu tecrübeler depolanmaya ve çok çeşitli mecralarda sunulmaya çalışıldı. Ancak hızla büyüyen arşivin eleştirisini yapacak ve teknolojinin nimetlerinden yararlanarak derlenmiş içerik yaratacak vakit ve olanaklar mevcut değildi.
Bu sempozyum yazılım sanatı, arşivleme ve medya arkeolojisi alanında çalışan üç sanatçıyı, bir küratörü ve bir akademisyeni bir araya getiriyor. Tartışmalar teknolojinin dilini kullanan sanatsal pratikleri ve dijital olarak yaratılmış içeriği koruma ve belleğe alma konularını inceliyor. Sadece yaratıcı ve eleştirel bir yazılımın ürettiklerini değil kendisini de ne şekilde koruyabiliriz? Teknoloji dilini kullanan sanatsal ve kültürel pratikler ne tür yeni arşivleme yöntemleri sunmaktadır? Yazılım, sosyal medya ve ağlı iletişim pratikleri nasıl alternatif anlatımlar sağlayan bir karşı-temsiliyet alanı sunuyor? Konuşmacılar içinde bulunduğumuz anların yaşanırken arşivlenmesi, kriz zamanı algoritmik küratörlük, eleştirel kolektif zeka ve bir düşünce aracı olarak teknolojik dil konularını tartışacaklar.
Konuşma dili İngilizce’dir.
Program
26 Haziran Çarşamba
19:00 Giriş
19:15 Jussi Parikka - Medya Arkeolojisi: Şimdiki Zamanı Arşivlemek
20:00 Nicolas Malevé - Arşivlerimin İçine Sızmak ve Koklamak
20:45 Ali Miharbi - Bir Düşünme Aracı Olarak Teknoloji Dili
27 Haziran Perşembe
19:00 Joasia Krysia - Algoritmik Küratörlük Üzerine Spekülasyonlar
19:45 Burak Arıkan - Karşı Kolektif Zeka
20:30 Yuvarlak Masa
Özetler & Biyografiler
Jussi Parikka - Medya Arkeolojisi: Şimdiki Zamanı Arşivlemek
Medya Arkeolojisi son yıllarda medya kültürünün dinamik bir kuramsallaştırması olarak şekillenmiş ve meydana çıkmıştır. Yeni şekillenen bu alan çağdaş teknik medya kültürünün materyal oluşumlarına kelime dağarcığı sunarak büyük etki yaratmıştır. Medya arkeolojisi mevcut kültürel medyanın teknik koşullarını olduğu kadar arşiv için yazılımın gerekliğini de içine alabilen konuları inceler.
Ancak, medya arkeolojisi şimdiki zamanın ontolojisini de inceleyen bir alandır: medya arkeolojisi neleri algıladığımız ve nelerin algımız dışında kaldığını ve bunların hangi hariç tutma ve dahil edilme mekanizmaları üzerinden olduğunu irdeler: Ağ, bilgiyi ve her günün anlamını nasıl programlamaktadır? Gelecekteki bir arşivci, 2013 Haziran’ına baktığında yazılım ve politik bağlam tarafından şekillenen bu olayları ve ağlı durumlar nasıl görecek ve anlamlandıracak?
Jussi Parikka Biyografi
Medya kuramcısı Dr. Jussi Parikka, medya arkeolojisi, dijital kültür ve böceklerden virüslere bir çok muğlak konu üzerine çalışıyor ve yazıyor. Southampton Üniversitesi, Wichester Sanat okulu Medya ve Tasarım bölümünde okutman olarak görev alan Parikka birçok kitap, makale ve yayına da imza attı. Kaleme aldıkları arasında ödül almış kitabı Böcek Medya: Böceklerin ve Teknolojinin Arkeolojisi ve yakın zamanda çıkardığu Medya Arkeolojisi nedir? eserleri bulunmaktadır. Aynı zamanda http://jussiparikka.net adresinden blog yazılarına ulaşabilirsiniz.
Nicolas Malevé - Arşivlerin İçine Sızmak ve Koklamak
O da (ikisinden biri) pornografi tutkumu paylaşacak mı? Veya en azından sanat? Kendimi ikisine birden kendini cezalandırma makinesinin sempatikliği olarak sunacağım, Sadece bir şişe tamam mı? Değişim seyahatime çağıracağım onları, yol göstererek. Ölümsüzlük. Onların arşivlerimin içine sızmalarına ve havayı ciğerlerine çekmelerine izin vereceğim... (Erkki Kurenniemi, Newton Günlüğü, 1996)
Sunum Finlandiya’nin kurucu elektro akustik müzisyenlerinden, hayatını kayıt altına almayı kafaya takmış olan Erkki Kurenniemi tarafından biriktirilmiş ve üretilmiş zengin bir set belgeden yola çıkacaktır. Konuşmamızda Belçika kolektif Constant üyesi olan bizler, yani Michael Murtaugh ve Nicolas Malevé, Kurenniemi’nin arşivinin toprağını oluşturan büyük ölçüde sınıflandırılmamış belgeleri ile diyalog kurmak için kullandığımız farklı araç ve metotları sunacağız.
Bu araçlar bizim imgeleri “okurken”, sesleri “dinlerken” ve görüntüleri “seyrederken” bizim arabulucularımız ve ekstra duyularımız oldu. Tasarladığımız, kişiselleştirdiğimiz ve ödünç aldığımız algoritmalar ise birer muhataptı bizim için, verinin farklı katmanlarında fark ettikleri, ilişkilendirdikleri ve bağladıkları noktalardan raporlar verdiler bize. Bize kendi hikayelerini anlatan farklı sesleri vardı. Bu farklı sesleri sunarak, bizler, arabulucular ve diğer (avukat veya arşiv kurumları gibi) aktörler ile nasıl diyaloglar oluşacağını hep beraber göreceğiz.
Nicolas Malevé Biyografi
Multimedya sanatçısı Nicolas Malevé 1998‘den beri Constant sanatçı derneğinin aktif bir üyesidir. Bu dernekle 2000 yılından beri “Copy.cult & The Original Si(g)n” gibi telif haklarına alternatif arayan etkinliklerde yer almıştır. Malevé kültür kurumları için multimedya projeleri ve web uygulamaları geliştirmektedir. Şu andaki araştırmaları bilgi yapıları, meta-veri, sematik web ve görsel temsiliyet yöntemlerine odaklanmaktadır.
Ali Miharbi - Bir düşünme aracı olarak teknoloji dili
Bu sunumda teknoloji dilinin sosyal ve politik konularda yapageldiğimiz tartışmaları zenginleştirme, açma veya betimleme potansiyeli hakkında konuşacağım. Çıkış noktaları olarak işlerimden bazı örnekleri alarak performativite, mizah ve temsiliyet sorunu gibi çeşitli kavramlara değineceğim.
Ali Miharbi Biyografi
Ali Miharbi (d. 1976) İstanbul'da yaşıyor ve çalışıyor. Northwestern University'de (ABD) Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği (Lisans-2000) ile Sanat Teorisi ve Pratiği (Lisans-2000) bölümlerini bitirdi. Virginia Commonwealth University (ABD) Sanat Fakültesinde yüksek lisans yaptı (2010). İlk kişisel sergisini 2011 yılında Brooklyn, New York'ta Interstate Projects'te açtı. Son dönemde katıldığı karma sergiler arasında “Commons Tense”, Electriciteitsfabriek, Lahey (2012), “Turkish Art New and Superb”, TANAS, Berlin (2012), “Sonuçlar Tesadüf Değildir”, Pilot Galeri, İstanbul (2012), “video_dumbo: Quasi Cinema”, Dumbo Arts Center, Brooklyn, New York (2011), “FILE 2011″, FIESP Cultural Center, São Paulo (2010), “Fikirler Suça Dönüşünce”, Depo, İstanbul (2010) yer almaktadır. Günlük yaşamdaki akışların ardında yatan veya bu akışlar tarafından meydana getirilen mekanizmalar ile ilgilenen Ali Miharbi'nin işleri grafik, fotografik veya heykelsi üretimlerden, canlı veya kayıtlı veriler ile işleyen dinamik sistemlere kadar çok çeşitli biçimler alabiliyor.
Joasia Krysia - Algoritmik Küratörlük Üzerine Spekülasyonlar
1960 ve 2005 yılları arasında Finlandiyalı sanatçı, bilim insanı, fütürolojist (gelecek bilimci), ve teknoloji öncüsü Erkki Kurenniemi, gelecek kuantum dünyasında (aklındaki sene 2048’idi) insan hayatının bir kalıbını çıkarmak ve algoritma ile yazılarak tekrar canlandırılabilmesini mümkün kılmak niyeti ile günlük hayatını an be an kaydetmeye başladı. Daha geniş anlamda, Kurenniemi sadece bir arşivci değil aynı zamanda bir küratör olarak sadece toplanabilecek malzeme ile çalışmamış, yeterli olduğu durumlarda bilgisayar gücünden de yararlanmıştır.
Constant Sanat ve Medya Derneği 2012 yılında programların Kurenniemi’nin arşivini anlamaya başlamaya iterek sıralama ve sınıflandırma gibi geleneksel arşiv prosedürlerinin ötesine giden bazı deneyler yapmaya başladı.
Tartışmak isterim ki, onların yaklaşımı sadece arşivle veya küratörlükle alakalı değildi. Aynı zamanda arşivde neyin doğrudan görünür olmadığını göstermek ve anlam üretmek gibi kaygıları da vardı. Konuşmada bu algoritmik yaklaşımı irdelemeye devam ederek bu yolda uygulanabilecek küratoryel süreçleri genişletmeye çalışılacaktır. İnsan küratörlere doğrudan görünür olmayan malzemeleri anlamak için yeni yollar yollar üreten algoritmanın kullanımı üzerine düşünmek ve ilerlemek istiyorum. İnsan unsurunu aşarak ve malzemelerin dinamik özelliklerinin üstündeki örtüyü kaldıran küratöryel bilgi üretimden ve küratöryel süreçler hakkında düşünmeye başlayabilir miyiz?
Joasia Krysia Biyografi
Joasia Krysia Danimarka’da Kunsthal Aarhus’un direktörüdür. Daha önce (2000 – 2012) Plymouth Üniversitesi’nde Sanat ve Teknoloji Associate Professorlüğü yapmıştır. Krysia küratörlerin ve araştırmacaların algoritmik kültürle ilgili çalışma yaptığı ve dOCUMENTA (13) küratör ekibinin parçası olan KURATOR derneğinin eş-kurucusudur. Geçmişi siyaset bilimleri ve kültürel çalışmalarda olan Krysia küratörlük alanında doktoraya sahiptir. Akademik ve küratöryel işlerini çağdaş sanat, dijital kültür ve eleştirel teori alanında yürütmektedir.
Kyrsia, DATA tarayıcı kitaplarında (New York) yazı işleri müdür yardımcılığı görevini sürdürmekte, Ada Lovelace, dOCUMENTA 055 no’lu defter (13) serisi 100 Düşünce- 100 Not (Hatje Cantz 2012) isimli kitabı kaleme almış ve Curating Immateriality (Autonomedia, 2006) antolojisinin ise editörlüğinü üstlenmiştir. Diğer sayısız işlerinden bir kaçı olarak Yazılım Çalışmaları: Veri Sözlüğü (MIT Press, 2008) ve Beyaz Küp ve ötesinde Yeni Medya (University of California Press, 2008) kitaplarında ise makaleleri yayınlanmıştır. Şu anda Kunsthal Aarhus tarafından başlatılmış 2 yıllık bir program olan Systemic Series dahilinde küratörlük çalışmalarına devam etmektedir (2013-2014).
Burak Arıkan - Karşı Kolektif Zeka
Arıkan bu konuşmada MyPocket (2008) projesi ile başlayarak gayri-maddi olanın saklanması konusunda sorular soracak, Türkiye’de Ortak Yönetim Kurulu Üyelerine Göre Vakıflar ve Şirketler Ağı (2010) haritasını Gezi protestolarında görülen iktidar ve yönetişim problemleriyle tartışacak, Graph Commons (2011-) platformunda kolektif olarak geliştirilen ağ diyagramlarını anlatacak; ve son olarak yeni başlatılan “Mülksüzleştirme Ağları” kod adlı, kentsel dönüşümün sermaye ilişkileri hakkında veri toplama ve haritalama projesini tanıtarak çağrı yapacak.
Burak Arıkan Biyografi
Burak Arıkan sanatçı olarak karmaşık ağlı sistemlerle çalışır. İşlerinde ekonomik, politik ve sosyal konuları soyut mekanizmalarla harmanlayarak ağ haritaları ve tahmin sistemleri yaratır, performanslar yapar, ve bu sayede görünmez güç ilişkilerini görünür kılarak tartışmaya açar. İşleri en son şu etkinlikerde gösterilmiştir: Home Works 6 (2013), 11inci Sharjah Bienali (2013), 7inci Berlin Bienali (2012), ve Nam June Paik Ödülü Sergisi (2012). Arıkan herkes için ağ zekası sağlamaya adanmış Graph Commons platformunun kurucusudur.
Katılımcılar
Burak Arıkan
Joasia Krysia
Nicolas Malevé
Ali Miharbi
Jussi Parikka
Redaksiyon ve çeviri için Zeyno Üstün'e teşekkürler.
Görsel: Türkiye'de Ortak Yönetim Kurulu Üyelerine Göre Vakıflar Ve Şirketler Ağı